Doğal boyamacılık çok eski tarihlerde başlamış ve yüzyıllar boyu kullanılmaya devam etmiştir. Günümüzde bazı yörelerde kısmen de olsa uygulanmaya devam etmektedir. Son yıllarda sanayileşmenin gelişmesi ile sentetik boyalar kullanılmaya başlanmış olup doğal boyamacılık ikinci plana atılmıştır. Doğal boyamacılığın hâlen devam ettiği yörelerden biri de Aksaray’dır. Aksaray dokumalarında yün kullanılmaktadır. Bu yünler doğal boyalar ile boyanıp dokumaya hazır hâle getirilmektedir. Önceleri yünleri boyamada kullanılan boyar maddelerin tamamı doğal boyar maddeyken günümüzde ise Aksaray dokumalarında da kullanılan bazı renkler kimyasal boyar maddelerdir. Sentetik boyaların kullanımının bırakılıp tamamen doğal boyaların kullanılması beklenemez bir durumdur; fakat doğal boyanın kullanılmasının ekonomik katkısı, kimyasal kullanımın azalmasından kaynaklı sağlıklı oluşu göz ardı edilemez niteliktedir. Bu sebeple giderek kullanımı azalan doğal boyaların daha fazla kullanılmaya teşvik edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, Aksaray dokumalarında kullanılan boyar maddeler incelenmiş ve dokuma örnekleri ile ortaya konulmuştur.

Natural dyeing started in ancient times and continued to be used for centuries. Today, it continues to be applied, albeit partially, in some regions. In recent years, with the development of industrialization, synthetic dyes have been used and natural dyeing has been put into the background. Aksaray is one of the regions where natural dyeing still continues. Wool is used in Aksaray weaving. These wools are dyed with natural dyes and made ready for weaving. While all of the dyestuffs used in dyeing wool were natural dyestuffs in the past, some colors used in Aksaray weavings are chemical dyestuffs today. It is not expected to abandon the use of synthetic dyes and use completely natural dyes; However, the economic contribution of the use of natural dyes and the fact that it is healthy due to the decrease in the use of chemicals cannot be ignored. For this reason, it is necessary to encourage more use of natural dyes, the use of which is gradually decreasing. In this study, the dyestuffs used in Aksaray weavings were examined and revealed with weaving samples.